Programy UE

Andrzej z Kokorzyna (zm. ok. 1433)

Teolog, pisarz, prof. i rektor Uniwersytetu Krakowskiego. Ur. w Kokorzynie k. Kościana jako syn właściciela tej wsi Wisława. Na uniw. w Pradze uzyskał stopień bakałarza sztuk wyzwolonych (1399), trzy lata później został tamże promowany na magistra. Wkrótce przeniósł się do Krakowa, gdzie został wykładowcą na Wydziale Sztuk Wyzwolonych na Uniw. Krakowskim. W latach 1406-07 sprawował urząd dziekana tego wydziału. W 1408 r. po raz pierwszy został obdarzony godnością rektora Akademii Krakowskiej. 1 lutego 1409, za kadencji Andrzeja z Kokorzyna, Uniwersytet Krakowski wystosował do soboru w Pizie list, w którym po raz pierwszy w Polsce sformułowano teorię koncyliaryzmu; postulowano usunięcie dwóch zwalczających się papieży. Prawdopodobnie wówczas Andrzej rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym. Przed 21 kwietnia 1411 uzyskał stopień bakałarza teologii. Tego dnia z prezenty królowej Elżbiety Granowskiej, żony Władysława Jagiełły, został proboszczem w Łańcucie. W akcie nadania probostwa występuje jako bakałarz teologii, natomiast w dokumentach z lat 1414-1425 – jako bakałarz sentencjariusz (doktorat teologii uzyskał na przełomie lat 1425 i 1426). Po raz drugi na stanowisko rektora (24 kwietnia 1426) został wybrany już jako doktor teologii i profesor Wydziału Teologicznego. Był blisko związany z wpływową rodziną Pileckich, a później po zaślubieniu Granowskiej przez Jagiełłę - z dworem królewskim. Jeździł z misją dyplomatyczną Władysława Jagiełły na sobór w Konstancji (1417) z zadaniem uzyskania dyspensy potrzebnej do królewskiego małżeństwa. W 1424 r. piastował stanowisko kanclerza królowej Zofii. Jako wybitny teolog pol. pierwszej połowy XV w. był przedstawicielem kierunku scholastyczno-tomistycznego, twórcą kazań i traktatów oraz nie dokończonego podręcznika dla duchowieństwa parafialnego o odprawianiu mszy i udzielaniu wiernym sakramentów świętych „Speculum sacerdotum”. Uważano go za jednego z największych polskich filozofów pierwszej połowy XV w. „Maximus artista in studio Cracoviensi famabatur” - tak w r. 1439 napisał o nim profesor Akademii Krakowskiej Andrzej Gałka, jego ideowy przeciwnik. Andrzej z Kokorzyna posiadał kilka beneficjów kościelnych. Przed r. 1420 był kustoszem kolegiaty w Sandomierzu. W tym roku został wybrany na biskupa przemyskiego, ale godności nie przyjął. Sprawował funkcję archidiakona krakowskiego. Był zaangażowany w zwalczanie husytyzmu. Jego rękopiśmienny dorobek pisarski jest niewielki; zachował się m.in. traktat o komunii pod dwiema postaciami, skierowany przeciw husytom. Uczniem Andrzeja z Kokorzyna był patron Uniwersytetu Jagiellońskiego, święty Jan Kanty.