22 stycznia 2019
Wierzyli w Polskę – rocznica wybuchu Powstania Styczniowego
Z okazji 156. rocznicy wybuchu powstania Henryk Bartoszewski, Starosta Kościański, Zbigniew Franek, Wicestarosta Kościański, a także Piotr Ruszkiewicz, Burmistrz Miasta Kościana i Maciej Zielonka, Przewodniczący Rady Miejskiej Kościana złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze na mogiłach dwóch uczestników Powstania Styczniowego pochowanych w Żołnierskiej Kwaterze Obrońców Ojczyzny na starym cmentarzu w Kościanie.
Odzyskanie Niepodległości w 1918 roku i zwycięstwo w Powstaniu Wielkopolskim nie byłoby możliwe gdyby nie wiara w polskość i Polskę budowana przez wcześniejsze, zniewolone pokolenia. Wyjątkową kartą w tej historii jest Powstanie Styczniowe.
Powstanie wybuchło 22 stycznia 1863 roku. Podczas walk doszło do 1 200 bitew i potyczek walczyło w nich ponad 150 tysięcy powstańców. Powstanie trwało do jesieni 1864 roku. Polaków za udział w nim spotkały wielkie represje. Wielu powstańców stracono, skazywano ludzi na zesłanie, odbierano miastom prawa miejskie, zlikwidowano autonomię królestwa Polskiego, konfiskowano majątki i nasilono rusyfikację. W tym największym polskim powstaniu narodowym, mimo, że toczyło się na ziemiach zaboru rosyjskiego walczyli także wielkopolanie i mieszkańcy Ziemi Kościańskiej.
Na kościańskim cmentarzu spoczywają Czesław Olsztyński, który urodził się 6 kwietnia 1842 roku w Biezdrowie koło Poznania. W 1863 roku pełnił służbę w wojsku, był ułanem w Sulechowie. Zdezerterował. Walczył w bitwach pod Nową Wsią i Brdowem. Za udział w powstaniu został skazany na 8 miesięcy więzienia w fortecy. Po odbyciu kary został ponownie wcielony do armii pruskiej. Brał udział w wojnie austriacko – pruskiej i prusko – francuskiej. Zmarł 17 sierpnia 1930 roku.
Drugim powstańcem był Stanisław Konopiński. Urodził się 16 listopada 1842 roku w Żelaźnie. W 1864 roku służył w oddziale powstańców inowrocławskich, który zorganizowano po klęsce pod Ignacewem. Był więziony w Inowrocławiu i poznańskiej Cytadeli. W późniejszych latach był kierownikiem szkoły w Gierłachowie. Zamarł 11 stycznia 1931 roku.
W II RP powstańcy styczniowi cieszyli się wyjątkowym szacunkiem. Na mocy rozkazu z 1919 roku zostali wcieleni w szeregi Wojska Polskiego. Byli uprawnieni do noszenia mundurów, honory byli zobowiązani oddawać im wszyscy żołnierze, nie wyłączając generałów. Zostali odznaczeni orderem wojennym Virtuti Militari i otrzymywali stałe, roczne, gratyfikacje pieniężne. Ostatni uczestnik powstania styczniowego zmarł w 1946 roku.
Źródła:
- Kalendarium Miasta Kościana, pod red. P. Bauera i J. Zielonki, Kościan 2001,
- Powstanie styczniowe 1863 i udział w nim mieszkańców Ziemi Kościańskiej, J. Pawicki, Orędownik Samorządowy, nr 69, styczeń 2013.
